EHBO
weetjes
Op deze EHBO weetjes-pagina wijzen wij u op gevaarlijke situaties waar je tijdens het verblijf in de natuur mee te maken kunt krijgen.
Voor meer informatie verwijzen wij naar organisaties die dieper op de materie in gaan
Interessant om te weten
De teek en tekenbeetziekten
De teek is een heel klein beestje dat in de natuur voorkomt, maar van een tekenbeet kun je ziek worden. Op de site van de tekenbeetziekte vind je uitgebreide informatie over teken en de ziekten die ze kunnen overbrengen, zoals de ziekte van Lyme. Je leest hier alles over hoe je een teek herkent, een tekenbeet kunt voorkomen en wat je moet doen als je onverhoopt toch gebeten bent. www.tekenbeetziekten.nl
Teken nestelen zich het liefst op warme plaatsen zoals, knieholte, schaamstreek, oksels en in het haar.
Dus na een dagje in het groen de “tekencheck” doen
Egel EHBO in de winter
Tijdens de winterslaap verlagen egels hun ademhaling, daalt hun hartslag tot een paar slagen per minuut, zakt hun lichaamstemperatuur (tot 2 tot 5 graden) en stopt hun stofwisseling bijna helemaal. Het is alleen een fabel dat ze de hele winter doorslapen. Elke 7 à 11 dagen worden ze wakker. Meestal blijven ze dan gewoon in hun nest om lekker verder te tukken. Maar het gebeurt ook dat ze echt wakker worden en aan de scharrel gaan in je tuin.
Waarom worden egels wakker tijdens hun winterslaap? En hoe kun je ze dan helpen? Je leest het hier.
1. Wat als egels honger of dorst hebben?
In de herfst eten egels zich flink rond, ze moeten minimaal 400 tot 500 gram wegen om goed de winterslaap door te komen. Na de afgelopen droge zomer was er minder voedsel voor ze te vinden en is het ze mogelijk niet gelukt voldoende opgevet de winter in te gaan. Als egels eenmaal in een winterslaap zijn komt hun stofwisseling bijna tot stilstand. Ze kunnen dan wel 30% van hun lichaamsgewicht verliezen. Op wat warmere nachten komen egels dan uit hun veilige holletje tevoorschijn om wat bij te eten in jouw tuin. Naast het zorgen voor een zo natuurlijk mogelijke tuin vol voedsel kun je iedere avond ook wat voedsel (speciale paté voor egels of kattenvoer) en water aanbieden. Gewoon buitenzetten of in een egelhuisje met een halletje. Katten kunnen dan minder gemakkelijk bij het eten komen. Egels eten niet waar ze slapen en omgekeerd. Leg daarom het eten nooit direct naast een slapende egel. Ook het verwisselen van het voer kan ze in hun winterslaap verstoren.
2. Wat als egels het te koud hebben?
‘s Winters kruipen egels diep weg in een berg takken, bladeren, compost, een stapel hout of een egelhuisje. Maar soms blijkt die plek te koud te zijn en gaan ze tijdens hun winterslaap op zoek naar een betere slaapplek. Je kunt ze helpen door een nieuwe slaapplek te maken of de oude plek te verbeteren. Misschien lagen er te weinig bladeren en kun je de slaapplek verbeteren met wat extra bladeren en ook wat zand. De laag mag minstens een halve meter dik zijn. Zo zorg je ervoor dat het holletje lekker droog blijft en daardoor krijgen ze het minder snel koud.
3. Bouw een egelhuisje
Lees hier hoe je zelf een egelhuisje maakt. Zorg dat de opening niet naar het noorden of noordoosten gericht is. Ook houden egels van dichte begroeiing zodat ze ongezien hun huisje in kunnen.
4. Leg een egelsnelweg aan
Nu al het blad gevallen is, kun je goed zien of een egel je tuin wel in en uit kan. Ze leggen per nacht wel 1 tot 2 kilometer af en hebben meerdere tuinen nodig om genoeg voedsel te vinden. Met al die schuttingen worden egels vaak gedwongen om via de weg naar een nieuwe tuin te komen. Ze kunnen zich prima oprollen, maar daar hebben ze natuurlijk niets aan als ze een auto tegenkomen. Met een simpel gaatje van 15 bij 15 cm in een schutting kun je egels al helpen om veilig van jouw tuin naar die van de buren te komen. Via de Egelwerkgroep kun je een bordje bestellen om je egelpoortje te upgraden naar een heuse egelsnelweg. Heb je een erfafscheiding van gaas en wil je daar een gat in knippen, zorg dan dat je de rand netjes afwerkt door er bijvoorbeeld een stuk pvc buis in te steken.
Let ook op of er waterpartijen zijn met een iets te steile oever, leg hier een plankje in zodat egels (en andere dieren) eruit kunnen klimmen.
5. Pas op voor slapende egels
Als je in de winter aan de slag gaat in je tuin, wees dan een beetje voorzichtig. Kijk eerst even goed of je geen gangetje de composthoop in ziet gaan voordat je hem om gaat zetten. Of de stapel afval die je misschien wilt afvoeren. Hier kunnen egels onder liggen te slapen. Wacht dan nog even tot het voorjaar als het kan.
Enorme trek
Als egels in het voorjaar wakker worden hebben ze enorme honger. Ze eten graag wormen, slakken en insecten, maar ook eieren en kleine zoogdieren. Wil je egels in je tuin zorg dan voor zoveel mogelijk variatie in je tuin. Verder houden egels niet van tegels om de simpele reden dat daar is geen voer te vinden is. Haal tegels waar mogelijk dus uit je tuin en vervang ze door wat groens.
Maak van je tuin een thuis voor egels
In 10 jaar tijd is 50% van alle egels verdwenen. Egels hebben steeds minder ruimte om te leven. Ze raken uitgehongerd, worden vergiftigd of overreden. Per jaar sneuvelen 135.000 egels in het verkeer. Ze hebben onze hulp dus hard nodig! Help jij mee? Vraag het egelhuispakket aan met bouwtekening en tips van Mathiska.
Meer over egels
Lees hier alles over de egel
Help egels de winter door
Alle tuintips van boswachter Mathiska
Deze dieren leven er in jouw tuin
Reuzenberenklauw
Lekker, zo’n wandeling door de natuur in korte broek. Maar niet zonder risico. Met zijn mooie witte bloemen lijkt de berenklauw een vriendelijke plant, maar schijn bedriegt. Die brandhaartjes op de bladeren en stengels kunnen voor veel ellende zorgen.
Wat stel je vast na contact met de berenklauw?
- Het slachtoffer heeft de plant aangeraakt en is in de zon geweest.
- Na 24 uur ontstaan jeukende rode vlekken of blaasjes.
- Hierna kunnen grote blaren ontstaan Die blaren lijken op ernstige brandwonden en genezen pas na één tot twee weken.
- Er kunnen littekens ontstaan en de huid kan bruin verkleuren.
Wat doe je na contact met de berenklauw?
- Was de huid meteen met veel lauw water en zeep.
- Bij contact met de ogen: spoel met veel water.
- Blijf uit de zon. Als je geen uv-licht (zonlicht of zonnebanklicht) op de huid krijgt, krijg je waarschijnlijk geen blaren.
- Heb je een paar kleine blaartjes die nauwelijks pijn doen? Deze kun je dan zelf verzorgen: spoel met lauw water en dek daarna af met niet-klevend verband. Soms is alleen een pleister genoeg.
- Neem contact op met de huisarts of spoedpost bij uitgebreid contact met de huid of grote blaren. Bedek ook dan de huid zodat er geen zonlicht bij kan komen.
Kinderen en de berenklauw.
Kinderen zoeken vaak spannende plekken op om te spelen. Zorg dat uw kinderen de berenklauw (her)kennen en voorkom dat ze hem aanraken. Dit kan een hoop ellende besparen.
Knoopcel batterijen
1) Ze zijn levensgevaarlijk
Ze zitten in je fietslampje, horloge, fototoestel of in speelgoed. Die ronde, platte lithiumbatterijtjes, die eruitzien als glimmende snoepjes, zijn levensgevaarlijk voor kinderen. Uiteraard vanwege verstikkingsgevaar. Maar vooral het zuur in deze dingen is linke soep. Lekkend zuur perforeert in een mum van tijd de slokdarm, en kan zelfs in luchtwegen of aorta belanden. Ook in neus of oor kan batterij-ingestie veel kwaad doen.
2) Kinderen slikken ze vaak in
Misschien heb je zelf ook al eens een kind behandeld dat een batterijtje had ingeslikt. Volgens de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) zijn vorig jaar 57 kinderen hiervoor behandeld door een kinderarts, het werkelijke aantal ligt nog hoger. Sinds 2008 overleden twee kinderen door batterij-ingestie, zestien kinderen raakten ernstig gehandicapt, variërend van een verlamming of dwarslaesie tot blijvende schade aan slokdarm of luchtpijp, waardoor normaal eten of zelfstandig ademen niet meer gaat.
3) De symptomen zijn moeilijk te herkennen
In 2014 overleed er een eenjarig kind na het inslikken van een knoopcel batterij. De huisarts miste de symptomen en stuurde het kind naar huis. Klachten zijn bij een klein kind moeilijk te herkennen.
Rode vlaggen: moeilijk of niet willen eten, last met slikken, braken (soms van slijm), koorts, buikpijn, bloed spugen of blauwzwarte ontlasting.
4) Meteen actie ondernemen
Als een kind wordt binnengebracht na het ‘snoepen’ van een batterij, is snelle actie belangrijk.
Met een foto van buik en borstkas wordt de boosdoener gelokaliseerd.
Zit het in de slokdarm, dan volgt endoscopische verwijdering.
Heeft de batterij probleemloos maag of darmen bereikt, wordt vaak afgewacht of deze met de ontlasting mee gaat. Is het er na een week nog niet uit, dan wordt opnieuw een foto gemaakt.
